Het was vele jaren geleden dat een gids mij op voortreffelijke wijze de kloostergang van de munsterkerk in Freiburg verklaarde. Het ging niet om jaartallen en namen van persoonlijkheden en kunstenaars. Het was eerder een mystagogische uitleg van het gebouw en zijn kunst. Ik kan me de interpretatie van de achthoekige doopvont nog herinneren: 8 mensen werden gered op de ark van Noach, de 8e dag is de dag van de opstanding, er zijn 8 zaligsprekingen. De christelijke getallensymboliek speelt een belangrijke rol in de kerkarchitectuur. Toentertijd bemerkte ik voor de eerste keer het zogenaamde smidsraam in de zijbeuk: een echte os, die op deze afbeelding niet alleen aan het stro in de kribbe knabbelt, maar ook de luier te pakken krijgt, waardoor het kindje Jezus eruit dreigt te vallen. Hij is in gevaar, maar Maria strekt haar armen uit om hem op te vangen.
Beste broeders, beste vrienden van de kapucijnen,
de verklaring voor deze scène was dat kunstenaars zich lange tijd moesten beperken tot Bijbelse motieven en scènes uit het leven van heiligen. Het was voor hen niet gemakkelijk om iets nieuws en onverwachts uit te beelden. In het raam in de kapel van het smidsgilde is de kunstenaar daarin echter wel geslaagd. Het toont het bekende geloofsmysterie van de incarnatie en benadrukt Gods solidariteit met ons op een bijzondere manier: vanaf het allereerste begin deelt de vleesgeworden Zoon van God het levensgevaar met ons mensen.
Dit zijn bewogen tijden: oorlogen en milieurampen, verkiezingswinnaars die ons in verwarring brengen, de kabinetscrisis van de zogenaamde ´stoplicht-regering´ in Duitsland, de schuldencrisis in Frankrijk, regeringsproblemen in Zuid-Korea en vele andere dingen die ons angst en zorgen bereiden. Daarnaast de voortdurende crisis in de kerk(en), voelbare vermoeidheid, grenservaringen in het leven van het individu en van de gemeenschap.
Het kerstbeeld dat hier gekozen is, doet een bemoedigende belofte: God is in alles aanwezig! Hij deelt de uitdagingen van onze tijd, van onze samenleving en van ons eigen leven. Tegenover deze onopvallende, zo tedere uitdrukking van Gods solidariteit mogen wij onze eigen weg durven gaan.
Het nieuwe jaar gaat aanbreken. Het is een Heilig Jaar. Dat betekent zoiets als een reset! In de Bijbelse traditie is het zogenaamde Jubeljaar een nieuw begin: bevrijding van slaven en gevangenen, kwijtschelding van schulden, een jaar van herstel voor de aarde. Voor onze provincie is het een kapitteljaar. We kunnen opnieuw plannen, taken worden – waar nodig en mogelijk – herverdeeld. We kunnen dingen corrigeren. Het mooie is dat we niet voortgedrevenen zijn, maar handelende personen.
Het licht uit Bethlehem dat als het ware door het smidsraam van de kathedraal van Freiburg op ons valt, verlicht ons pad en moedigt ons aan om het jaar 2025 met hernieuwde kracht in te gaan.
Emanuel is de God die ook in het levensgevaar van ons mensen, in de uitdagingen van onze tijd en ons leven met ons meegaat.
Beste broeders, dank voor alles – vergelt´s Gott! Dank voor elke vorm van solidariteit en saamhorigheid, voor alle bidden en handelen, voor het meedragen.
Jullie allen wens ik een genadevol en vredig feest van de menswording van God en een gezegend Nieuwjaar 2025.
Mogen we er samen in slagen om in dit Heilig Jaar op de weg vol hoop en vertrouwen te blijven en kracht en bemoediging te vinden in het geloof. Vrede en heil – Vrede en alle goeds!
Br. Helmut Rakowski OFMCap, minister-provinciaal
